ТҮҮХИЙН ТАЛААР:
    Ардын  хувьсгалын  дараа 1923 оны  11 дүгээр сард Засгийн  газрын  шийдвэрээр  аймаг, хошуудыг үе улиран  захирч  байсан  ноёдын хэргэм   цолооор  нэрлэж   байсныг  өөрчилж  тус  тусын   газар  орны  уул усны  нэрээр   нэрлэх   болсноор  1924 онд  Цэцэрлэг мандал   аймгийн  Баянзүрх   уулын  хошууд байгуулсан   10 сумын  нэгэн  болон Тариат  сумаар  гарал  үүслээ  эхэлжээ.
1925 онд Тариат  сум нь  одоогийн Баянговь сумын  баруун   талын нутаг  Гүн,  Нарийнаар   нэрлэгдсэн  Гүн  сум  хоёрыг   нэгтгэж  Паламждорж даргатай  Тариат  сум, Сартах  уулаар  нэрлэгдсэн  Сартах  сум, Жинст сумын хойд  талд орших   Сар уулаар нэрлэгдсэн Сар сум  хоёрыг нэгтгэж Г.Гэндэндорж   даргатай  Сар сум болжээ.
1930 оны  тавдугаар  сард  одоогийн Жинст  сумын  нутагт  зохион   байгуулагдан   оршиж байсан  Тариат, Сар, Хөвших   сумуудыг  орон нутгийн   Засаг захиргааны   нэгжийн  өөрчлөлтөөр   нэгтгэж  Баянзүрх  уулын   хошуудын  Нарийн хар сум нэртэй  болж   сумын  даргаар   Базарын Цэрэндулам   гэдэг эмэгтэйг   сонгожээ.Нарийн  хар  сум  нь  1931 онд  Өвөрхангай  аймагт   харъяалагдах болсон.1933 онд Өвөрхангай  аймгийн яамнаас сумдын  тамга  тэмдгийг   шилжүүлэхэд   Нарийн хар  сумыг Жинст  сум   нэртэй   болгожээ.
1941 онд  Говьбөмбөгөр  аймаг   /одоогийн Баянхонгор/ байгуулагдахад   Өвөрхангай   аймгаас   нутгийн  харъяалалаар  шилжиж ирсэн   таван сумын нэг  нь  Жинст сум  юм.
БНМАУ-ын  Арлын Их Хурлын  Тэргүүлэгчдийн  1957 оны  7-р сарын  23-ны өдрийн  115 дугаар  зарлигаар Жинст  сумыг   татан буулгаж   Богд сумтай   нийлүүлсэн бөгөөд  1.2.3-р  багийг Богд   суманд 5.6 –р багийхан  “Бүтээлч” нэгдлийн   хамт  Өлзийт суманд шилжиж байв.
1959 онд  олон  түмний  саналаар  Жинст  сумыг  дахин   байгуулахад  403 өрх 1305 хүн амтай  , 81621 толгой  малтай сум болжээ.
Жинст  сум нь 1924 оноос  хойш  тариат,  Нарийн хар  , Бодид  1944 он хүртэл Хүйсийн   голд  1944-1957 онуудад, 1957 оноос эргэж  Бодийн  дэнжид   суурьшсан байна.
Их Богд  уулын  зүүн  хойд  хэсэгт  Түйн  голын   хөвөөнд   төвлөгдөг.
    Сумын  эдэлбэр   газар  нь  531.2 мянган  хавтгай дөрвөлжин километр  талбайтай, үүнээс  99.2 га нь   хөдөө  аж  ахуйн эдэлбэр  талбай  юм.
    Түйн  гол сумын  нутгийн  дундуур  60 км  үргэлжлэн  урсдаг. Таван зуугаад   өвөлжөө, хаваржаатай. Нарийн харын нуруу, Хонгорын  тал, Хүйс, Хөнөгийн  хоолой,Тэвшийн   хүрэн, бургас,  улиас ургасан Хавцгайттын  хавцал, Жинст, Зүрх хайрхан зэрэг  үзэсгэлэнт   үржил  шимт   нутагтай.
    Сумын  төв  нь Улаанбаатар  хотоос  780  км, аймгийн  төвөөс  100 км  зайтай. Бодийн  дэнж   дээр   байрладаг.Бодийн  дэнж  нь түүхэн  домогтой газрын  нэг юм.
Зэрэглээ   мяралзсан    Хонгорын  талдаа                                                            
Зээрийн  янзага  шиг   торолзсон                                                                            
Бодийн   борхон  толгой минь                                                                                 
Боссон ч  суусан  ч харагдана.  /Ч.Цэрэн  “Ингэн  буйлаантай  нутаг”/
Жинст  сумын нутагт Ардын засаглал  үүссэн  түүхээс
    Түмэт  бичээч даргатай   Хөвших   сум  нь  Дайчинвангийн  хошууны  Болд тайжийн   харъяат   ардууд,  Доржийн   Ваажиг  даргатай Сартах  сум  нь   Ламын Гэгээний  Сартах   сум нь  Ламын Гэгээний   Шарилан, Диваажин, дацангийн ардууд Галсангийн   Гэндэндорж даргатай  Сар сум  нь  Ламын Гэгээний  Лүблэн   дацангийн ардууд,  Түмэнбаяр бичээч  даргатай  Гүн сум нь  мөн  Лүблэн дацангийн   ардууд, Хорол   бичиич  даргатай  Тариат сум нь Мамба дацангийн ардуудаар   тус тус  зохион   байгуулагдан  770 орчим   өрхтэй  2600 орчим  хүн амтай   зохион байгуулагдаж,  Засаг  захиргааны   хуваарьт  орж   анхын  ардын   Засаг   ингэж   буй  болжээ.
“Дөл” нэгдэл   
Жинст суманд 1954   оны  5 дугаар сарын  2-нд  Хүйс  гэдэг  газар  16 өрхийн  17 гишүүнтэй  1994  ттолгой малтай  “Ургашаа” нэгдэл анх байгуулагдсан. Анхны  Социалист   салбар   бий   боллоо.  Тус нэгдлийг  Б.Соном-Иш, О.Цэрэнхүү, С.Гунгаа, Ц.Балдорж, Д.Содном, С.Намжил, Б.Лхамхүү, Б.Жанцандорж, Ж.Жамбалжав нарын  17 хүний санаачилан  байгуулж нэгдлийн  ерөнхий  хорооны  даргаар  Г.Долгор, нягтлан бодогчоор  Ж.Жамбалжав, шалган  байцаах   комиссын  даргаар  Б.Жанцандорж нар ажиллаж   байжээ.
    Улмаар  1958 оны  09 дүгээр сарын  15-нд нэгдлээ  “Дөл” нэгдэл  гэж  нэрлэжээ.
    1958 онд бүх малчин  өрхийг албадан  зохион байгуулалтаар  нэгдэл  элсүүлж, малыг   нь нэгдэлд   нийгэмчилснээр  тус суманд   хувийн   өмчийн  харилцаа  дуусгавар   болж   өмчлөлийн шинэ  хэлбэр  бий болжээ.
    1965 оны   байдлаар   МАА-н 3 бригад, 10 хэсэг, 106  суурьт  81849 толгой малтай   байжээ.
    Жинст сумын  “Дөл  “нэгдэл  нь  1973 онд   малаа  таван  төрөл  дээр нь өсгөж   МАХН-ын Төв хороо, БНМАУ-ын СнЗ , МҮЭ-ийн  төв   Зөвлөлөөс  зарласан  уралдаанд 2-р байр  эзэлж  “Диплом” МТЗ-50 чиргүүлтэй  трактороор  шагнагдсан.
    “Дөл”  нэгдлээс   улс аймгийн  алдар цуутай   тэргүүний   хүмүүс  олноор   төрөн гарчээ. БНМАУ-ын аварга   малчин   цолоор тэмээчин С.Дашдондог, 1971 онд,  адуучин  С.Доржням 1975 онд , тэмээчин  Б.Даваасүрэн  1979 онд, БНМАУ-ын аварга  туувирчин Д.Дэмбээ 1987 онд,   Б.Очирхүү 1990 онд, БНМАУ-ын тэргүүний  нэгдэлчин  цолоор  хоньчин  Лхамхүү, Г.Долгор нар шагнагдаж байжээ.
    Улс хоршооллын өмчийг  37  жил  бүрдүүлж   байсан “Дөл”  нэгдэл  зах  зээлийн  босгон дээр  1991 онд   аж  ахуйн нэгжийн  хуулийн   дагуу “Дөл” хувьцаат  компани  болж 2 жил   үйл  ажиллагаа явуулаад 1993 онд  таржээ.
 Жинст  сумын АДХ-ын гүйцэтгэх  захиргаа , сум   нэгдлийн   даргаар  ажиллаж  байсан   хүмүүс:
1.    Дэмидийн Гончиг  1924 оны  8-р сараас  1926 оны  5-р сар хүртэл  ажиллаад Засгийн газрын шийдвэрээр  өөрчлөгдсөн.
2.    Дашжанцангийн  Гэндэндорж 1926 оны  5-р сараас  1927 оны  5 –р сар хүртэл   ажилласан.
3.    Галсангийн Гэндэндорж 1927 оны  5-р сараас  12-р сар  хүртэл   ажиллаж   байгаад  өөр  газар  шилжсэн.
4.    Баатарын Рэнцэн  1927 оны  12-р сараас  1928 оны  08-р сар   хүртэл   ажиллаад аймгийн  шийдвэрээр   өөрчлөгдсөн.
5.    Дэмидын   Гончиг 1928 оны  8-р сараас 1930 оны  5-р сар  хүртэл ажилласан.
6.    Базарын Цэрэндулам  1930 оны  5-р сараас  1930 оны  9-р сар  хүртэл  ажилласан.
7.    Төрмөнх   1930 оны  9-р сараас  1932 оны 12 сар  хүртэл  ажиллан   хөдөлмөрчдийн сонгуулиар   өөрчлөгдсөн.
8.    Лувсанцэрэнгийн   Цагаандолгор  1932 оны  12-р сараас  1935 оны  4-р  сар хүртэл    ажиллаж  сонгуулиар  өөрчлөгдсөн.
9.    Дорлигийн Гомбосүрэн  1935 оны  4-р сараас  12 –р  сар   хүртэл  ажиллаж  аймгийн шийдвэрээр  өөрчлөгдсөн.
10.    Гүнсэнбаяр  1935 оны  12-р сараас  1937 оны 12-р сар  хүртэл  ажиллан   аймгийн  шийдвэрээр   өөрчлөгдсөн.
11.    Жанцандоржийн Паламдорж  1937 оны  12-р сараас  1938 оны 9-р сар  хүртэл  ажиллан   аймгийн  шийдвэрээр өөрчлөгдсөн.
12.    Дашцэдэнгийн   Санги  1938 оны   9-р сараас  1939 оны  3-р сар  хүртэл   ажиллан  аймгийн  шийдвэрээр  өөрчлөгдсөн.
13.    Дуламын  Ишдорж 1939 оны  3-р сараас  1940 оны   2-р сар  хүртэл  ажиллан хөдөлмөрчдийн саналаар   өөрчлөгдсөн.
14.    Жанцандоржийн  Паламдорж  1940 оны  2-р сараас 1942 оны  2-р сарын  30 хүртэл   ажиллаж  аймгийн   шийдвэрээр  өөрчлөгдсөн.
15.    Ламзавын  Дамдин  1942 оны  2-р  сарын  30-наас   мөн  оны  9-р сар  хүртэл  ажиллаж аймгийн  шийдвэрээр өөрчлөгдсөн.
16.    Сангидоржийн  Донид  1942 оны  9-р сарын  12-ноос  1946 оны  7-р сар  хүртэл ажиллаж  аймгийн  шийдвэрээр  өөрчлөгдсөн.
17.    Даваахүүгийн  Цагаанмаам 1946 оны  7-р сарын  20-ноос  1947 оны  3-р сарын  22-нийг  хүртэл ажиллаж   аймгийн   шийдвэрээр өөрчлөгдсөн.
18.    Онгийн  Цэвээндорж 1947 оны 3-р сарын  22-ноос  1978 оны  5-р сарын  21 хүртэл ажиллаж   аймгийн  шийдвэрээр   өөрчлөгдсөн.
19.    Сангидоржийн  Нэргүй  1948 оны  5-р сарын  21-нээс  1952 оны 10-р сарын  16 хүртэл  ажиллан орон нутгийн  сонгуулиар  өөрчлөгдсөн.
20.    Цэрэндоржийн  Баахүү 1952 оны  10-р сарын  16-наас  1954 оны  10-р сарын  16 хүртэл ажиллаж байгаад Богд  сумын  даргаар  ажилласан.
21.    Сономын Жанцан  1954 оны 10-р сарын  16-наас  1958 оны  8-р сарын  10 хүртэл  ажиллаж байгаад   курст явсан.
22.    Цэрэндоржийн  Баахүү  1956 оны  8-р сарын 10-наас  1957 оны  4-р сарын 10 хүртэл  ажиллаж   байгаад  Баянхонгор аймагт  хотын  захиргааны  даргаар  шилжсэн.
23.    Чимэдийн  Сангидаш  1957 оны 4-р сарын 10-наас  1959 оны 3-р сарын  15 хүртэл ажиллаж байгаад   сум  татан  буугдахад  аймагт  шилжсэн.
24.    Сангидоржийн Нэргүй  1959 оны  03-р сарын  15наас 1962 оны  5-р сарын  10 хүртэл   ажиллаж  байтал намын уриалгаар  хүн ирж  ажилласан  учир   орон тоогоор   хасагдсан.
25.    Гончигбатын Чимэдцэрэн  1959 оны 05 дугаар сарын 15-наас  1962 оны  05 дугаар сарын  10 хүртэл  ажиллаж   байгаад Улаанбаатар шилжсэн.
26.     Бямбын Балжин  1962оны 05 –р сарын  10-наас  1964 оны  12 –р сарын  24 хүртэл  ажиллаж  Шинэжинст  сумын   нэгдлийн  даргаар  шилжсэн.
27.     Долгорын  Батаа  1964 оны  12-р сарын  24-нөөс  1970 оны  07 сарын  20 хүртэл   ажиллаж   Өвөрхангай  шилжсэн.
28.    Бат-Очирын  Сангас  1970 оны  4-р сарын  21-ны  өдрөөс  эхлэн 1975 он  хүртэл  ажилласан.
29.    Бямба Жигжидсүрэн  1975-1986 /Баянбулаг/  .
30.    Ёндон Цэрэндулам  1986-1987 / Өлзийт /
31.    Гүржав Давгадорж 1987-1989 /Баян-Овоо/
32.    Дэмбэрэл Сүрэнжав 1989-1990   /Баацагаан
33.    Дашдондог  Дөрвөнчулуун 1990-1992 /Галуут /
34.    Пунцаг Шийхар  1992-1993  /Жинст/

Манай  сум  нь 1959-1985 оны  хооронд  Уулан, Хүйс, Хөнөг   гэсэн мал аж  ахуйн   гурван бригадын зохион байгуулалтаар  нам , төр  , ХАА-н нэгдлийн   үйлдвэрлэлийн  үйл ажиллагааг  зангидан  зохион байгуулж  байсан байна.
1958-1990 оны  хооронд  МАА-н  найман хэсэгт   ХАА-н   үйлдвэрлэлийн  үйл  ажиллагааг  малын   төрөлжилтөөр    зохион байгуулж  хэсгийн  дарга   нярав,   гэсэн   удирдлагатай  ажиллуулах   болсон ба  хүн малын  эмч,  мал  зүйчдийг   хэсэг  бүрд  томилон ажилуулж байв.
1992 оны Монгол  Улсын Засаг захиргаа нутаг  дэвсгэрийн нэгж  түүний  удирдлагын тухай хуулиар    өөрчлөлтөнд орж  5 баг, сумын Засаг даргын  Тамгын газрыг  шинээр эмхлэн  байгуулсан.
1992-1996 онд сумын Засаг даргаар  Л.Алтанхуяг , засаг  даргын  орлогч  тасгийн даргаар  Ж.Вандандорж, Тамгын газрын  дарга, ХАА-н зааварчлагчаар С.Тэгшбаяр, 5-р багийн Засаг  даргаар  Н. Жаргалсайхан,татварын  улсын байцаагч, санхүү тасгийн  ерөнхий  нягтлан бодогч Ж.Төмөр,төсвийн  нягтлан боддогчоор  Д.Адъяа , хүүхэд  залуучууд , хэвлэл мэдээлэл хариуцсан    зааварлагчаар Д.Цэрэндулам,ХНХ-ын байцаагчаар Б.Мягмарсүрэн, бичээч  Л.Цэрмаа,х.Должинсүрэн, албан бус  боловсролын  арга зүйч С.Эрдэнэ , жолооч  Н.Амаржаргал , хэсгийн төлөөлөгч  Зоригт  нарын  12 орон тоотой  ажиллаж  байсан.
1996-2000 онд  сумын  Засаг  даргаар Г.Нямхүү  , засаг  даргын  орлогч, төрийн сангийн төлөөлөгч С.Тэгшбаяр, Тамгын газрын  дарга Н.Жаргалсайхан, ХАА-н зааварчлагчаар З.Цэрэндорж ,татварын  улсын байцаагч , санхүү тасгийн  ерөнхий  нягтлан бодогч Ж.Төмөр,төсвийн  нягтлан боддогчоор  Д.Адъяа , хүүхэд  залуучууд , хэвлэл мэдээлэл хариуцсан    зааварлагчаар Д.Цэрэндулам,ХНХ-ын байцаагчаар Б.Мягмарсүрэн, бичээч  Л.Цэрмаа,х.Должинсүрэн, албан бус  боловсролын  арга зүйч С.Эрдэнэ , жолооч  Н.Баянжаргал, Н.Мөнхбаяр, С.Бат-Эрдэнэ /хувааж  хийсэн/   нарын  12 орон тоотой  ажиллаж  байсан.
2000-2004 онд сумын  засаг  даргын Тамгын  газар  нь дараахь бүрэлдэхүүнтэй байсан. Засаг  даргаар Г.Нямхүү  , засаг  даргын  орлогч, төрийн сангийн төлөөлөгч С.Тэгшбаяр, Тамгын газрын  дарга Н.Жаргалсайхан, ХАА-н зааварчлагчаар З.Цэрэндорж ,татварын  улсын байцаагч Д.Гэрэлмаа  , санхүү тасгийн  ерөнхий  нягтлан бодогч Ж.Төмөр,төсвийн  нягтлан боддогчоор  Д.Адъяа , хүүхэд  залуучууд , хэвлэл мэдээлэл хариуцсан    зааварлагчаар Д.Цэрэндулам, ХНХ-ын байцаагчаар Б.Мягмарсүрэн, бичээч  Х.Буян, Н.Долгомаа /хувааж  хийсэн/ , албан бус  боловсролын  арга зүйч С.Эрдэнэ , жолооч  Н.Баянжаргал, Н.Мөнхбаяр, С.Бат-Эрдэнэ /хувааж  хийсэн/   иргэний бүртгэлийн  ажилтан С.Нарангэрэл,Байгаль орчны  байцаагч  С.Чулуунбат  нарын  12 орон тоотой  ажиллаж  байсан.
2004 онд  сумын  Засаг даргын  Тамгын газар нь дараах  бүрэлдэхүүнтэй байсан байна.
    Засаг дарга Б.Мягмарсүрэн
Засаг даргын  орлогч , төрийн сангийн төлөөлөгч  С.Тэгшбаяр
Тамгын газрын дарга  Н.Жаргалсайхан
Ерөнхий  нягтлан бодогч  П.Наранбаатар
Татварын улсын байцаагч  Г.Оюунсүрэн
Байгаль  орчны   байцаагч   Ж.Хүрэлбаатар
Нийгмийн  бодлогын  асуудал   эрхэлсэн дэс  түшмэл С.Нарангэрэл
Нийгмийн  даатгалын байцаагч  Р.Бодьсайхан
ХХААҮ эрхэлсэн   дэс түшмэл З.Цэрэндорж
Иргэний бүртгэл, мэдээллийн   ажилтан  Г.Бадрахгэрэл
Тогтвортой  амьжиргаа  төслийн   нарийн бичгийн дарга  Д.Гэрэлмаа /2001-2002 онд татварын улсын байцаагч, 2002-2003 онд  ерөнхий  нягтлан бодогчоор  ажиллаж байсан. /
Бэлчээрийн тогтвортой  менемент  төслийн  орон нутгийн  ажилтан С.Ганцэцэг
Бичиг хэргийн  эрхлэгч  Н.Долгормаа
Хэсгийн төлөөлөгч  Ж.Баярням  
Цагдаа Ж.Баасансүрэн
Жолооч  Л.Пүрэв
Үйлчлэгч М.Оюунгэрэл   гэсэн  17 орон тоотой  ажиллаж   байсан.
2006 оны Засаг  даргын Тамгын  газар  нь    дараахь  бүрэлдэхүүнтэй  байсан.
Засаг дарга     С.Тэгшбаяр
Засаг даргын  орлогч , төрийн сангийн төлөөлөгч  П.Наранбаатар
Тамгын газрын дарга  Н.Жаргалсайхан
Нягтлан бодогч   Д.Отгонжаргал  /Д.Тулга  2007-2008 , Д.Гэрэлмаа  2008-2009 /
Татварын улсын байцаагч  Г.Оюунсүрэн
Байгаль  орчны   байцаагч   Г.Мөнхжаргал  
Нийгмийн  бодлогын  асуудал   эрхэлсэн дэс  түшмэл Т.Эрдэнэцэцэг  
Нийгмийн  даатгалын байцаагч  Р.Бодьсайхан
ХХААҮ эрхэлсэн   дэс түшмэл Б.Баяраа  
Иргэний бүртгэл, мэдээллийн   ажилтан  Б.Тунгалаг
Газрын  даамал Н.Хорлоо
Бэлчээрийн тогтвортой  менемент  төслийн  орон нутгийн  ажилтан С.Ганцэцэг
Тогтвортой  амьжиргаа  төслийн  зохицуулагч Д.Гэрэлмаа
Архив, бичиг хэргийн  эрхлэгч  У.Батцэцэг
Хэсгийн төлөөлөгч   Ж.Батсайхан , Бат-Эрдэнэ
Цагдаа  Баасансүрэн,  
Жолооч  А.Цэнгэл   
Үйлчлэгч  М.Оюунгэрэл  нар  ажиллаж байсан.
2011 оны  байдлаар  сумын Засаг даргын Тамгын газар  нь дараахь  бүрэлдэхүүнтэй  үйл ажиллагаагаа  явуулж  байна.
Засаг дарга     Н.Жаргалсайхан  
Засаг даргын  орлогч  Д.Амар-Амгалан
 төрийн сангийн төлөөлөгч  П.Наранбаатар
Тамгын газрын дарга  З.Цэрэндорж  
Нягтлан бодогч     Р.Батжаргал
Татварын улсын байцаагч  Г.Оюунсүрэн
Байгаль  орчны   байцаагч   Г.Мөнхжаргал  
Хөдөлмөр халамжийн  мэргэжилтэн  Т.Эрдэнэцэцэг  
Нийгмийн  даатгалын байцаагч  Р.Бодьсайхан
Иргэний бүртгэл, мэдээллийн   ажилтан  Б.Тунгалаг
Газрын  даамал Н.Хорлоо
Тогтвортой  амьжиргаа  төслийн  зохицуулагч Д.Гэрэлмаа
Архив, бичиг хэргийн  эрхлэгч  У.Батцэцэг
Хэсгийн төлөөлөгч  Г.Алтанбагана, Цэнд-Аюуш  
Цагдаа  Ц.Цогтсайхан, М.Мөнхчулуун , Батбаяр
Жолооч  С.Бат-Эрдэнэ  
Нярав Б.Мөнхбат
Үйлчлэгч  М.Оюунгэрэл, 2011 сарын  09 дүгээр сарын 16-наас  Н.Аюуш  нар тус тус ажиллаж байна.
2010 оны  сүүлээр  сум   бүрийг  Мал эмнэлэг  үржлийн тасагтай  болгон ажиллаж   байна.
Мал  эмнэлэг үржлийн  тасгийн даргаар Б.Баяраа
Хүнс  хөдөө   аж  ахуй, жижиг дунд үйлдвэрлэл, бэлчээр газар  тариалан  хариуцсан мэргэжилтэн П.Саруултуяа
Мал аж ахуй  үйлдвэрлэлийн  технологи, үржил  бүртгэл  хариуцсан  мэргэжилтэн Ө.Эрдэнэцэцэг   гэсэн бүрэлдэхүүнтэй   ажиллаж байна.
2014 оны  байдлаар  сумын Засаг даргын Тамгын газар  нь дараахь  бүрэлдэхүүнтэй  үйл ажиллагаагаа  явуулж  байна.
Засаг дарга     Н.Жаргалсайхан  
Засаг даргын  орлогч  Ч.Эрдэнэтогтох  
 Төрийн сангийн төлөөлөгч  П.Наранбаатар
Тамгын газрын дарга  З.Цэрэндорж  
Нягтлан бодогч     Р.Батжаргал
Татварын улсын байцаагч  Г.Оюунсүрэн
Дотоод ажилтан Б.Ганцэцэг
Байгаль  орчны   байцаагч   Г.Мөнхжаргал , С.Ганцэцэг
Халамжийн  мэргэжилтэн  Т.Эрдэнэцэцэг  
Нийгмийн  даатгалын байцаагч  Р.Бодьсайхан
Нийгмийн хөгжлийн ажилтан Б.Хандсүрэн
Иргэний бүртгэл, мэдээллийн   ажилтан  Б.Тунгалаг
Мал эмнэлэг үржлийн тасгийн  дарга Б.Баяраа
Мал эмнэлэг  үржлийн тасгийн үржил  бүртгэл   хариуцсан мэргэжилтэн Ө.Эрдэнэцэцэг
Мал эмнэлэг үржлийн тасгийн бэлчээр, ус, газар  тариалан хариуцсан мэргэжилтэн П.Саруултуяа
Газрын  даамал Н.Хорлоо
Архив, бичиг хэргийн  эрхлэгч  У.Батцэцэг
Хэсгийн төлөөлөгч  М.Отгонцэрэн,
Цагдаа  Д.Буянравжих
Олон нийтийн цагдаагийн  ажилтан Ч.Буяннэмэх
Жолооч  Н.Намнанжанцан
Малчин Ц.Энхтуяа   
Нярав Б.Мөнхбат
Үйлчлэгч Ц.Бямбасүрэн
Галлагч П.Баатар, Б.Шаарийхүү, Л.Ганболд
1992 оноос  хойш сумын Засаг  даргаар   ажиллаж   байсан  хүмүүс:
1.    Лхагваа Алтанхуяг  1992-1996 онд  /Богд /
2.    Гэндэндорж Нямхүү  1996-2000 /Жинст/
3.    Батдорж Баттогоо  2000-2001 /Баянговь/
4.    Базарсад Мягмарсүрэн  /2001-2004
5.    Санги Тэгшбаяр 2004-2008 /Жинст/
6.    Намдаг  Жаргалсайхан  2008 оноос одоог хүртэл  ажиллаж  байна.
Жинст сумын  Засаг захиргааны  анхан шатны   нэгж   болох  багийг 1991 оны   5-р сард  гурван   багтайгаар   сэргээн  байгуулсан.
Ууалангийн  1-р баг  Б.Орлом                                                                                               Хүйс  2-р баг    О.Загдаа
Хөнөг 3-р баг Л.Бямбагарав
Монгол Улсын  Засаг  захиргаа, нутаг  дэвсгэрийн нэгж, түүний  удирдлагын  тухай   хуулийн  1992 оны  9-р сард 5 баг байгуулж, багийн Засаг  дарга нарыг багийн Иргэдийн нийтийн хурлаар  сонгосон.  
Уулангийн   1-р багийг      В.Жимээ 1992-1993 он
                С.Буриад  1993-1996 он
Хүйсийн  2-р багийг      Г.Данзан  1992-1993 он
                Б.Төмөрхуяг 1993-1995 он
                Б.Сангисэрээ 1995-1996 он
Хөнөгийн  3-р багийг      Л.Бямбагарав  1992-1996 он
Цагаан усны  4-р багийг     Б.Орлом 1992-1993 он
                С.Батсүх 1993-1996  он
Бодь  5-р багийг         Н.Жаргалсайхан  1992-1996 он
1996 оны  орон нутгийн  сонгуулиар багийн ИНХ-аас   сонгогдсон   багийн  Засаг  дарга  нар :
Уулангийн   1-р багийг      С.Буриад  1996-1998 он
                    Д.Цэрэндулам 1998-2000
Хүйсийн  2-р багийг      Ж.Равжаа  1996-2000 он
Хөнөгийн  3-р багийг      Ж.Батмөнх   1996-1997 он
                    Ж.Цэдэв 1997-2000 он
Цагаан усны  4-р багийг      С.Батсүх 1996-1998  он
                    Б.Баяраа  1998-2000 он
Бодь  5-р багийг         Л.Түдэв   1996-2000 он
2000 оны  орон нутгийн  сонгуулиар :
Уулангийн   1-р багийг      С.Буриад   2000-2004  он
Хүйсийн  2-р багийг      Б.Нямсүрэн  2000-2004 он
Хөнөгийн  3-р багийг      Г.Мөнхжаргал  2000-2004  он
Цагаан усны  4-р багийг      П.Саруултуяа  2000-2004  он
Бодь  5-р багийг         Б.Ганцэцэг   2000-2004 он
2004 оны орон нутгийн сонгуулиар:
Уулангийн   1-р багийг      С.Буриад   2004-2008  он
Хүйсийн  2-р багийг      Б.Нямсүрэн  2004-2008 он
Хөнөгийн  3-р багийг      О:Жин   2004-2008  он
Цагаан усны  4-р багийг     Л.Пүрэв   2004-2008  он
Бодь  5-р багийг         Б.Ганцэцэг   2004-2008 он
2008 оны  орон  нутгийн сонгуулиар :
    Уулангийн   1-р багийг      С.Буриад   2008 оноос  хойш
Хүйсийн  2-р багийг      Б.Ганцэцэг 2008 оноос  хойш
Хөнөгийн  3-р багийг      О.Жин 2008 оноос хойш
Цагаан усны  4-р багийг      Ж.Тойв 2008 оноос  хойш
Бодь  5-р багийг         Ц.Төмөрбат  2008 оноос хойш  тус  тус  ажиллаж   байна.
2002 онд  Хүйс, Хөнөг ,Бодь багуудыг үйл ажиллагааны  үр дүнгээр  нь  “ажил нь  жигдэрсэн баг”  үнэлгээ  авсан учир   аймгийн Засаг  даргын   2003 оны  59-р  захирамжаар  багийн Засаг дарга  Б.Нямсүрэн, Г.Мөнхжаргал, Б.Ганцэцэг  нарыг  Өргөмжлөл, мөнгөн  шагналаар, 2003 онд  Г.Мөнхжаргал даргатай  Хөнөгийн баг,  Б.Ганцэцэг даргатай  Бодь  багийг  үйл  ажиллагааны  дүнгээр  “Ажил жигдэрсэн  хамт олон “-оор  хоёр дахь  удаагаа  шалгарч Өргөмжлөл, мөнгөн  шагналаар  , багийн  дарга Г.Мөнхжаргал, Б.Ганцэцэг  нарыг “Аймгийн тэргүүний   ажилтан”  цол  тэмдгээр  тус  тус   шагнасан  байна.
Сумын Засаг  даргын  Тамгын  газар  нь  1995 онд   ажлаараа  аймагт  2-р байранд шалгарч  Диплом мөнгөн шагналаар  шагнагдаж байсан  байна.
    2014 оны  орон  нутгийн сонгуулиар :
    Уулангийн   1-р багийг      С.Буриад   
Хүйсийн  2-р багийг      Б.Алтанхуяг  
Хөнөгийн  3-р багийг      О.Жин  
Цагаан усны  4-р багийг      Ж.Тойв
Бодь  5-р багийг         Ц.Төмөрбат   нар  удирдан ажиллаж   байна. 
Орон нутгийн хөгжлийн сангаар хийгдсэн бүтээн байгуулалт , хөрөнгийн зарцуулалт, үр  дүн 
Орон нутгийн хөгжлийн санд 320.4 сая төгрөгийн   санхүүжилтийг  орон нутагт авч дараах ажлууд хийгдлээ.
- Хүйсийн 2-р баг,  Бодь 5-р багт Багийн төвийн барилга баригдсан.  
- 5-р багийн төвийн барилгыг барихад 70.0 сая ,
- 2-р багийн барилгыг  барихад 35.0 сая төгрөг тус тус зарцуулсан.
- Цэнгэлдэх  хүрээлэн  35.0 сая төгрөг
- Халуун  усны барилга шинээр  барихад 59.0 сая
- Ахуй үйлчилгээний төвийн барилгын засварт 48.0 сая  төгрөгийн бүтээн байгуулалтын ажлыг хийж сум орон нутгийн хөгжилд анхаарч ажиллаа.
 - Цэнгэлдэх хүрээлэн шинээр барьлаа
2014 онд  хийгдсэн бүтээлч ажлууд
Цэнгэлдэх хүрээлэнгийн тохижилт, зүлэгжүүлэлтийг 10 сая төгрөгөөр  хийж гүйцэтгэсэн.
    Хүндэтгэлийн 9 хөлт цагаан тугийг  5 сая төгрөгөөр хийлгэсэн.
    Цэцэрлэгт  хүрээлэнгийн тохижилтыг  4.3 сая төгрөгөөр хийсэн.
    Сумын  төвийг  18 сая камержуулсан.
    Сумын төвийн гудамж  талбайн гэрэлтүүлгийг 20  сая төгрөгөөр хийсэн.
    04 квт-ын шугамын өргөтгөлийг 21.8 сая төгрөгөөр    хийсэн.
    Нийтийн биеийн тамирын  талбайг  15 сая төгрөгөөр  хийсэн.
    Гудамж  талбайн хаягжуулалт, замын тэмдэг тэмдэглэгээг 7 сая төгрөгөөр  хийсэн.
    Сумын Энх  тайвны  хаалгыг 3 сая  төгрөгөөр    хийсэн.
    Ундны усны эх үүсвэрийг хайсжуулах, худгийн дээвэрийг 7 сая төгрөгөөр  хийсэн.
    Нийтийн номын сангийн  тохижилт, хайсжуулалтыг 15 сая төгрөгөөр  хийсэн.
    Хүүхдийн тоглоомын талбайг  10 сая төгрөгөөр  хийсэн.
    Мал угаалгын зөөврийн  хашааг 1 сая төгрөгөөр  хийсэн.
Байгууллагын аваргаар шалгарч  байсан  албан хаагчид:
        1999 онд  С.Надмид –Эрчим хүчний  ажилтан
        2000 онд  Н.Жаргалсайхан  -Тамгын  газрын дарга
        2001онд  С.Тэгшбаяр –Төрийн  сангийн  төлөөлөгч
        2002 онд П.Баатар –галлагч
        2003 онд   Г.Мөнхжаргал-багийн Засаг дарга
        2004 онд  П.Баатар  -галлагч
        2005 онд  М.Оюунгэрэл –үйлчлэгч
        2006 онд  Б.Баяраа – ХХАА-н байцаагч
        2007 онд  Б.Ганцэцэг-Багийн Засаг  дарга
        2008  онд  Г.Оюунсүрэн –татварын  байцаагч
        2009 онд  Р.Бодьсайхан –Нийгмийн  даатгалын  байцаагч
        2010 онд   С.Бат-Эрдэнэ-Жолооч
        2011 онд Архив  , бичиг хэргийн эрхлэгч  У.Батцэцэг
        2012 онд  Галлагч  Л.Ганболд
        2013  онд П.Саруултуяа-Мал эмнэлэг үржлийн тасгийн мэргэжилтэн
        2014 онд Б.Мөнхбат-нярав
БАЯНХОНГОР АЙМГИЙН   ЖИНСТ СУМЫН   НУТАГ ДЭВСГЭРИЙН ОНЦЛОГ  ГАЗРУУД
Адгийн цагаан нуур- Манай  сумын нутагт 1284 м өндөрт  оршино. Усны  түвшин   тогтворгүй. 9.1км2 , урт  нь 3.2 км  усан  жилийн  урт  17.6 км хүрдэг боловч   зарим жил   хатаж   ширгэдэг.
Баруун аараг.Түйн голын баруунд , Жинст , Өлзийт сумдын  нутгийг дамнан  оршдог. 1918.6 м үнэмлэхүй өнөдөр /Бор азарга/ аараг  газар.
Баруун хонгор уул- Жинст сумын  төвөөс  баруун хойш , баруун Хонгор  /1419м/ уулын   баруун  хойгуур  оршдог 1370-1440 м үнэмлэхүй  өндөртэй  тал   газар.
Бодь  хушуу  уул- Жинст сумын   төвийн урд дэргэд орших  1419.1 м өндөр уул.
Бор азарга уул- Түйн голын баруунд Жинст  , Өлзийт  сумдын хилийн   зааг болж   оршдог. 1918.6 м өндөр уул .
Бор толгойн тал- Жинст суын  төвөөс   баруун  хойш оршдог 1370-1500 м-ийн   үнэмлэхүй   өндөртэй тал  газар . Бор толгойн тал- Жинст сумын   төвөөс  хойп   баруун-хойтод, Түйн голын баруугаар  орших 1440-1500 м-ийн  үнэмлэхүй  өндөртэй  тал газар
Бэлэхийн /бэлгэхийн/ хоолой. Жинст сумын нутаг. Ноён уул /2602 .0 м/ , Тариат  нурууны  /2465.0м/ араар өргөргийн   чигт  үргэлжилсэн 1380-1500 м үнэмлэхүй  өндөртэй  хоолой газар. Баруунаа Өвөр хоолой  болж   үргэлжлэх  ба  зүүнээ  Хонгор овооны  /1445.0м/ нурууны  урдуур  Хөнөгийн  хоолойтой нийлнэ.
Ганц  улиасан тохой- Жинст сумын нутаг Түйн голын  Хавцгай хөндийн  амны   адагт   оршдог , хоёр ширхэг   улиас  мод бүхий  голын  тохой  газар . 
Дунд Хонгор уул- Жинст сумын нутаг.Түйн голын зүүнд, Зүүн Хонгорын талд   хойд   захад   оршдог 11505.4 м өндөр   уул.
Жинст уул- Жинст сумын нутаг. Сумын төвөөс   баруун тийш  , адгийн цагаан нуурын  хотгорын өмнө зүүн урд, Зүрх /1734м/ уулын баруун  хойно  холгүй  оршино.
Зараагийн Зүрх  уул-  Жинст сумын нутаг.Нарийн Харын нурууны  зүүн урд  хэсэгт оршдог 1724.1 м өндөр уул
Зараагийн хөндий –Жинст сумын нутаг. Их Богд уулын /3957 м/ уулын ард, Цагаан  бургасны  хөндийн баруунд оршино.
Зараа  уул- Жинст  сумын   нутаг.Зүүн  Хонгор /1540.8/ уулын  хойд зүүн  хойно,  Улаан   ангалын  хүрэмний  /1564.0м/ баруун оршдог 1551.7 өндөр уул
Зүрх уул- Жинст  сумын нутаг. Адгийн  Цагаан нуурын   хотгороос   өмнө  зүүн ургаш,  Жинст  уулын   зүүн урд холгүй оршдог 1734 м үнэмлэхүй  өндөртэй  уул.
Зүүн Хонгор Уул-  Жинст сумын нутаг. Холбоолж  нуураас хойш  оршдог 1540.8м өндөр уул. Ар тал  нь   харьцангуй  эрс  хажуу   үүсгэнэ.
Зүүн Хонгорын тал- Жинст , Богд сумдын нутаг. Холбоолж   нуураас хойш, Дунд  Хонгор /1505.4 м/ уулуудын  урдуур орших 1350-1480 м үнэмлэхүй өндөртэй  хэвгий  тал газар.
Зүүн шийр уул-Жинст, Өлзийт сумдын   нутгийг   зааг   болж   оршдог. 1754.8 м өндөр   хүрмэн  чулуун уул .
Их Богд  уул- Богд, Жинст, Баянговь  сумдын  зааг   нутаг. Говь Алтайн  нурууны   хамгийн өндөр  цэг,  хур цаст   сүрлэг  сайхан уул. Ноён  оргил нь Тэргүүн 3957.0 м үнэмлэхүй өндөртэй , харьцах өндөр нь Орог нуурын   мандлаас  дээш  2738 м Тэргүүний  оройн  төвгөр нь  бөмбөгөр зөөлөн гадаргатай, хад байцгүй, 5-40 орчим см хэмжээтэй, өнцөг ирмэгтэй  дан  сул чулуун   хэмхдэсээс  тогтсон, огт ургамалгүй таг бөгөөд уулын оройн тэгшрэлийн  гадарга нь хааяа том   бул чулуу бүхий  , сул   хэмхдэс чулуулаг нь  цэвдэг , хур бороо , хайлсан   цасны  усаар ялгарч чулуун хүрээнүүд  үүсгэсэн, усны   урсгалын   зам, ургамалгүй нүцгэн байна. Нар мандах /3847м/ , мөст /3812м/ , Зандагт /3764м/ , Овгор Сэтэрхий  /3631м/, Тогоо /3572м/ уул Түвшин /3467м/ , Цонж /3340м/ Улиастайн шовх /3303м/ , Гэгээний  овоо /3943м/ зэрэг  ноёлогуудтай. Палеозойн эриний   настай   кварц- гялтагнуурт занар, боржин гипербазит зэрэг  чулуулгаас тогтсон. Баруунаа  Хүүхний хөтлөөс  Зүүнээ Өвт  -Ичээтийн хөндий хүртэл  агаарын   шулуун   шугамаар 50 гаруй  км  үргэлжилсэн  нэгэнэ цулдам уул бөгөөд  оройн   хэсэгтээ тагийн   болон  цэвдгийн  хэлбэр  бүхий тэгшрлэийн өргөн   гадаргатай, хажуу  нь эрс  эгц, ялангуяа  ар хажуугийн  дээд  хэсэг хадан   хана,  их хөөнгө  бүхий   нэн  сүрлэг , тэнд  Эхэн шар  уулзвар, Жаргалантын тогоо, Арцангийн  тогоо, Хэцүү  голын тогоо, Шатат, Бухын  хавцал зэрэг   гравитацийн   том  хунх, тагийн  дэнж, нуралт буултын овоолго зэрэг  хэлбэрүүдтэй. Их Богд уулаа  нутгийнхаа Их Богд, Баруун Богд, Богд Дүнжингарав /Өмнийн цагаан лавай, өмнө  зүгээс   тэтгэгч гэсэн утгатай үг/ гэж нэрлэнэ. 1957 оны  12 дугаар сарын  4-ний   хүчит   газар  хөдлөлөөр ихээхэн  хагарч, Битүүт, Улиастайн хөндийн  хажуугийн уулс тасран  нурснаас  шинээр 4 нуур   бий  болсон, тэдгээрийг   усных нь өнгөөр  Битүүтийн Ногоон нуур, Хар  нуур, Улиастайн Номин нуур, Оюун нуур гэж нэрлэжээ. Янгир,  ямаа, аргаль, хонь, тарвага, хойлог шувуутай, вансэмбэрүү зэрэг  ховор ургамалтай. 
Луугарын  хүрэм-Богд, Жинст  ,Өлзийт  сумдын   нутаг. 1807.8 м өндөр хүрмэн  бэгэлцэг
Луугарын хүрэмний  овоо-  Богд ,Жинст  ,Өлзийт сумдын  нутгийн зааг болж   оршдог 1703.5 м өндөр хүрмэн  бэгэлцэг.
Модон овоо- Жинст  сумын төвөөс хойд зүүн хойш, Түйн  голын зүүн дэнж дээр  1450.6 м үнэмлэхүй өндөрт байдаг  овоо.
Мухарын хөндий – Жинст сумын нутаг. Ноён уул /2602.0 м/ , Тариатын  нуруу /2465.0/ хоёрыг  хооронд нь заагласан нарийн хавцал хөндий.
Нарангийн сайр- Их Богдын /3957.0м/  нурууны  2863.0 тоот уулын араас  эх  авч  , хойшоо бууна. Богд ,Жинст сумдын хилийн  зааг болж  оршино.
Нарийний гол- баян-Овоо сумдын төвийн баруун –урд дэргэдэх хөх бүрд нураас   эх авч, ургашаа хар чулуутын худаг хүртэл урсч , цаашид  хуурай гольдрол болж, Адгийн Цаган нуурын хотгор хүрнэ. Халзан   тээгийн /1671м/ хойноос Баян-Овоо, Жинст сумдын  цаашдаа Баацагаан, Жинст  сумдын  нутгийн зааг болдог. Халзан Тээгийн  районд хөндий   нь нарийсч хавцал байдалтай болох ба Халзан  тээгээс  өнгөрмөгц  хоёл  талдаа   өндөр   дэнж  үүсгэнэ. Урт нь 60 км  орчим.
Нарийн сулийн элс- Жинст сумын  нутаг. Хөнөгийн хоолойн  хойд зүүн хойтод ,Хуц /1592.3 м/ уулын  зүүн  урд ,290-1317 м-ийн  үнэмлэхүй өндөрт, сөөг, сөөгөнцөр ургамлаар бэхлэгдсэн   бүрхэвч элс
Нарийн хар уул-  Жинст сумын  нутаг дахь нарийн  харын нурууны  зүүн урд хэсэгт , сумын  төвөөс баруун   ургаш 30 шахам  км  оршдог 1724 м өндөр уул
Нарийн харын нуруу-  Баацагаан, Жинст, Богд сумдын нутагт, баруун  хойноос зүүн ургаш 70 гаруй  км  урт  үргэлжилсэн   нуруу  Үнэмлэхүй  өндөр нь  1866 м. Оройдоо  триангуляцын цэгтэй.
Нар мандах оргил- Их Богд уулын 2-р тэргүүн. Баянговь талынхан  Хүүшийн шовх гэж  нэрлэх нь бий. 3847 м үнэмлэхүй  өндөртэй , эрс эгц хажуутай , хад байц  бүхий говх  оргил.
Сар /саран/ уул-  Жинст сумын нутаг. Түйн  голын  баруунд ,Гүний  нуруунаас  /2025.2м/ ургаш  оршдог 1882.2 м өндөр   уул.
Сарын  сайр. Жинст  сумын нутаг. Өлзийт   сумын  нутаг дахь  Гүний  нуруунаас  /2025.2/ эхэлж, Сар улын /1882.2м/ урдуур зүүн ургаш үргэлжилж, Түйн  голд баруун талаас  нь  нийлдэг  томоохон сайр.
Сэвсүүл булаг- Жинст сумын нутаг. Тариатын нурууны   /2465.0м/  ард , Зэрэглээгийн  /1728.6м/ өвөрт оршино.
Улаан эрэг-   Жинст сумын төвөөс хойш, Түйн голын баруун эргийн дагуух дэнжийн элсжсэн мөргөцөг.
Улиастайн шовх уул- Жинст сумын нутаг, Их богд (3957.0м) уулын 2-р тэргүүн- Нар мандах (Хүүшийн шовх 3847.0м) оргилоос хойш Улиастайн (Улиатайн) хөндийн баруун дэргэд оршдог 3302.8м өндөр, шовх оргил.
Улиатай (Улиастайн) гол- Жинст сумын нутаг. Их богд (3957.0м) уулын Нар мандах (3847.0м) оргилын тулах араас эх авч Хөнөгийн хоолойн зүг буусан гол. Хөндий нь үзэсгэлэнтэй, рашаан ус, 1957 оны газар хөдлөлөөр үүссэн нуур зэрэг бий.
Хавцгайн хөндий (ам)-  Жинст сумын нутаг. Түйн голын хөндийн нарийссан хэсэг. Сайн муу хар нүдэнгээс баруунд, ганц улиасан тохойгоос хойш оршдог хавцал хөндий. 
Хар сайр- Жинст сумын нутаг Түйн голруу ордог сайр. Сайрын ам орчмоос түүхийн өөр өөр үеийн дурсгалууд олддог.
Хар усны гол- Жинст сумын нутаг. Хөөвөр булагаар дамжин зүүн урагшаа, Богд сумын нутагт Загийн хөндий болон Гашууны хоолой болж үргэлжлэн Орог нуурын хотгор хүрнэ.
Хонгор овооны нуруу- Жинст сумын нутаг Бэлэхийн (Бэлгэхийн) хоолой, Хөнөгийн хоолой хоёрын дунд оршдог 1445.0м өндөр нуруу.
Хонгорын тал- Жинст, Богд сумдын нутагт Баруун Хонгор (1419м) уулын араар үргэлжилж Түйн голд тулах хэсгийн Баруун Хонгорын тал, Түйн голоос зүүн тийш Зүүн Хонгор уулын өврөөр үргэлжлэх хэсгийн Зүүн Хонгорын тал гэнэ. Үнэмлэхүй өндөр нь 1400-1450м.
Хөнөгийн хоолой- Жинст сумын нутаг. Их богд (3957м) уулын ард, 1255-1300м үнгэмлэхүй өндөрт оршдог, олон жижиг нуур, намаг, хужир мараа, элсэн хуримтлал бүхий хотгор газар. Баруун тийш Хонгор овооны (1445.0м) нурууны урдуур Бэлэхийн (Бэлгэхийн) хоолойтой нийлнэ.
Хөөвөр булаг- Богд сумын нутаг. Загийн хөндийн хоолойн эхэнд Богд, Жинст сумдын хилийн зааг болж оршино.
Хуц уул- Жинст сумын нутаг. Нарийн харын нурууны өвөрт оршдог 1592.3м өндөр уул.
Хүйсийн тээг- Жинст сумын төвөөс баруун баруун-хойш 27км-т оршдог 1396м өндөр тээг.
Хүүхэний хөндий- Жинст сумын нутаг. Их богд (3957м) уулын баруунд оршдог хөндий.
Хэрээгийн хоолой- Жинст сумын нутаг. Нарийн хароын нурууны урдуур оршдог хоолой.
Цагаан бургасны хөндий- Жинст сумын нутаг. Их богд уулын ард, Улиастай, Зараагийн хөндийнүүдийн дунд оршино.
Цаган гүвээ- Жинст сумын нутаг. Баруун Хонгор (1419м) уулын хойд дэргэд орших 1441м үнэмлэхүй өндөртэй гүвээ.
Цагаан нуур- Жинст Баацагаан сумдын заагт 1285м өндөрт оршдог давстай  нуур. 11.5 км2 талбайтай, гадгаш урсгалгүй. Хур бороогоор сэлбэгддэг, гантай жил хатаж ширгэдэг. Хуртай үед эргийн шугамын урт 22км хүрдэг, нуурын эрдэсжилт тогтворгүй, ерөнхий эрдэсжилт 3.04-5.87 г/л сульфад натрийн төрөлд багтдаг.
Цагаан нуур- Баацагаан, Жинст сумдын заагт 1284м өндөрт оршдог. Усны түвшин тогтворгүй, 9.1 км2 талбайтай урт нь 3.2 км, усан хилийн урт 17.6 км хүрдэг боловч зарим жил хатаж ширгэдэг.
Цахиртын бор нуруу- Жинст сумын нутаг. Сар (1882.2м) уулаас ургаш, Түйн голын баруунд оршдог ухаа гүвээрхэг нуруу.
Цохиогийн тээг-  Жинст сумын нутаг. Сар (1882.2м) уулын баруугаар оршдог. 1783.0м өндөр тээг газар.
Цохион хашаатын цагаан уул- Жинст сумын нутаг. Түйн голын зүүнд холгүй оршдог 1674.7 м өндөр уул.
Эрэг амсрын сайр- Жинст сумын нутаг. Нарийн голын зүүнд, Баруун Хонгор уулаас зүүн-хойш, зүүн хойноос баруун ургаш буусан сайр.    
                                                                        
    ТАНИЛЦУУЛГА БИЧСЭН
    ИТХ-ЫН НАРИЙН БИЧГИЙН ДАРГА Л.СУГАРМАА